nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull
nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull
nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull
nullnull
1. Viaggiare in Sardegna
Un’Isola dal fascino misterioso, dai saperi millenari e dalla cultura antica che resta
per il viaggiatore luogo incontaminato, dove la natura ha un posto privilegiato
nell’inserirsi nello scenario antropico.
Terra di un’antichissima civiltà, forse la piø antica del mediterraneo occidentale,
terra di conquiste, terra di interscambi culturali, terra dove l’uomo ha saputo
relazionarsi con ciò che lo circondava, terra di miti.
La Sardegna è tutto questo. All’occhio dello straniero resta lo stereotipo di “Isola
fuori dalla globalizzazione”, dove tutto è rimasto immutato, dove il tempo sembra
passare piø lentamente creando una sorta di viaggio nel tempo passato.
Chi viaggia in Sardegna incontra una popolazione consapevole di sØ, fiera di ciò
che è stata, fiera dei suoi saperi e delle sue antiche abitudini. Chi viaggia per
l’Isola non può non restare affascinato dai suoi paesaggi antropici ed ambientali,
dall’ospitalità che riceve e dell’amore che i sardi provano per la loro Terra.
In questo scenario, la Sardegna entra nel mondo della globalizzazione e si afferma
come meta turistica del Mediterraneo, soprattutto come meta balneare. Le
continue evoluzioni del setttore turistico hanno portato la Sardegna ad affermarsi
come meta di primo livello soprattutto in alcune zone costiere, privilegiando il
turismo di lusso estivo e il turismo di massa balneare.
Tale situazione ha comportato una notevole congestione del turismo nei mesi
estivi, lasciando le altre stagioni ad avere un ruolo non influente sul comparto.
nullnullnull
Inoltre, divenuta meta estiva, la Sardegna ha relegato il suo patrimonio materiale
ed immateriale ad un semplice “contorno” per i turisti.
In tal modo, soprattutto nelle zone interne (dove le tradizioni culturali sono piø
radicate) non sono potute entrare nel mercato del turismo globale, restando ai
margini delle presenze complessive in Sardegna.
1.1 Storia di un’Isola
Lo sviluppo della società post moderna ha portato ad una evoluzione in senso
globale. Il crearsi di scambi sempre piø frequenti, l’era della digitalizzazione e
della comunicazione via internet, hanno cambiato il relazionarsi e il confrontarsi
della diverse comunità, rendendo piø labili i confini tra culture locali e cultura
globale.
Settore determinante per tali relazione è indubbiamente il turismo. Questo settore
ha visto radicalmente modificare il suo ruolo all’interno sia dell’economia sia del
vissuto delle comunità ospitanti. Da luoghi ideali ed identici si giunge a luoghi
autentici o alla ricerca di tali.
Il passaggio da un turismo di massa ad un turismo individuale, articolato e
flessibile ha portato a sostanziali modifiche del settore.
Il turista è diventato un consumatore attento, che ricerca ed acquisisce elementi
conoscitivi prima di viaggiare, pondera tutto ciò che vale la pena di esser visto. La
meta turistica è sottoposta ad una sorta di esame dove vengono analizzati elementi
che devono avere qualità intrinseche uniche tanto culturali quanto ambientali e
naturali.
Il turismo ha un pubblico sempre piø vasto e differenziato, dove a vari e specifici
modelli di turismo, non corrispondono altrettanti vari e specifici turisti. Ogni
singolo turista può essere fruitore trasversale di diversi modelli di turismo.
nullnullnull
In questa dinamica evolutiva del turismo si inserisce il turismo sardo, che in pochi
decenni, ha attraversato tutte le fasi di mutazione che hanno caratterizzato il
settore in Italia e in altri Paesi Occidentali.
La Sardegna, per le sue caratteristiche, posizionata al centro del Mediterraneo, è
stata sin dalla fine della II Guerra Mondiale, meta di turismo. L’evoluzione e le
dinamiche turistiche, nel corso dei decenni, hanno portato a modifiche sostanziali
sia del territorio sia della popolazione.
L’elemento “turismo” ha creato in Sardegna sviluppo e criticità e, l’evoluzione di
tale settore, è stato posto subito al centro come elemento per il benessere del
cittadino sardo.
Sostanzialmente nel corso dei decenni ha conservato dei fattori: il suo carattere
internazionale e l’essere componente intrinseca dell’avvio stesso e
dell’affermazione del processo di modernizzazione dell’Isola. Di turismo e
dinamiche di evoluzione del turismo si discute già a partire dagli anni ’50
soprattutto intorno a 3 fattori:
• la necessità di dotare l’Isola (soprattutto a Nord) di strutture ricettive
adatte sulla costa;
• i problemi della struttura viaria interna e i collegamenti con la Penisola;
• la necessità di adottare politiche turistiche per un’utenza non solo
balneare.
1
Nonostante tali problemi strutturali, la Regione (con la creazione dell’ESIT nel
1950) è entrata da subito nei circuiti turistici internazioni soprattutto grazie alla
creazione di strutture ricettive nel Nord Sardegna (in particolare a Santa Teresa di
Gallura, La Maddalena ed Alghero) consentendo l’esplosione generalizzata del
turismo, attraverso il modello balneare d’Ølite.
2
Inoltre l’invenzione della Costa Smeralda nei primi anni ’60 ha esteso
l’immagine internazionale della Sardegna e delle sue risorse turistiche. Il modello
nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull
balneare d’Ølite si diffuse rapidamente in tutta la costa Nord dell’Isola, anche con
la proliferazione di seconde o terze case.
Il turismo quindi è apparso a molti soggetti (prevalentemente pubblici) un modo
sicuro e celere per raggiungere un grado di sviluppo piø vicino a quelle delle
regioni del Nord e le espressioni chiave, quali “il turismo come rinascita”, “il
turismo come ancora di salvezza”, e così via, offrono un’idea chiara di quanto
3
fosse diventato importante tradurre in bene turistico ogni bene dell’Isola . Di
conseguenza nelle politiche regionali, il turismo divenne una componente
importante nella pianificazione territoriale ed economica dell’Isola.
Le coppie oppositive aree urbane e costiere contro aree rurali ed interne furono
utilizzate per far primeggiare le prime come modello di sviluppo nei confronti
dell’arretratezza economica sarda. Di fatti sino agli anni ’80 il turismo fu visto
come alternativa allo “sviluppo rurale”, modello inteso come obsoleto e da
superare al quanto prima.
Quest’idea di sviluppo turistico è connesso con l’idea di territorio come spazio
trasformabile ed ha portato ad una alterazione delle coste sarde e sugli aggregati
urbani, producendo in poco tempo un abnorme crescita del patrimonio edilizio ed
un parallelo spopolamento dei piccoli comuni soprattutto delle zone interne
(creando un vuoto sia economico che sociale). Questi elementi di crescita-
decrescita hanno portato effetti sino ai giorni nostri ed è oggetto attuale di
dibattito tra le istituzioni amministrative e culturali.
Il turismo ha quindi modificato sia l’assetto territoriale della Regione, nonchØ ha
sviluppato un processo dinamico di modernizzazione portando ricchezze sia a
livello economico e sia a livello sociale (nuove forme sociali di aggregazione
culturale e di comunicazione).
Se sino a poco tempo fa, nel processo di modernizzazione e globalizzazione, il
passato e la tradizione (nelle sue forme sociali e culturali) erano considerati
elementi ingombranti ed un peso di cui liberarsi, nell’attuale evoluzione,
nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull
divengono elemento necessario per il processo di globalizzazione per rinnovare le
politiche complessive di sviluppo.
In questa nuova ottica si inseriscono le premesse per un dinamico rinnovamento
del turismo sardo, caratterizzato dal fatto che sia l’offerta che la domanda si
espandono dalle zone costiere ed urbane alle zone interne dell’Isola. Ai soliti
elementi del turismo balneare (sole e mare) si aggiungono le culture locali,
comprendenti l’enogastronomia, l’artigianato e forme di vita sociali tradizionale e
rurale. Tali culture (naturalmente rivisitate a scopi turistici) appaiono utili ad un
nuovo sviluppo di turismo, che entra nei processi globali, alimentato dalla
molteplicità delle culture locali, viste come insieme di risorse territoriali e
culturali uniche ed originali.
Una nuova domanda turistica, differenziata al proprio interno, invade e pervade le
aree marginali e quelle “interne”, invade in genere le back regions, gli spazi dell’
“amarcord” (il come eravamo e il dove lo siamo stati).
Se dunque, il binomio sole-mare resta sempre il maggior elemento di sviluppo per
il turismo sardo, ormai esso non è piø sufficiente. Innanzitutto per l’entrata in
competizione di altre mete del mediterraneo emergenti (Croazia, Grecia, Spagna
e Corsica) che propongono offerte a costi piø competitivi e soprattutto, per le
dinamiche di evoluzione del turismo contemporaneo, che da massa è diventato
individuale. Il fruitore ha esigenze sempre maggiori grazie alla sua maggiore
capacità di accesso alle risorse storico ambientali.
Inoltre, le popolazioni locali riscoprono il proprio patrimonio storico-ambientale
che è ciò di cui ha bisogno la nuova domanda turistica. A livello di
consapevolezza sociale sta emergendo il fatto che la vacanza, sempre costituita da
“evasione” dalla routine quotidiana, deve rispondere alle nuove domande di
turismo ed ha bisogno di cultura locale, di relazionalità sociale con la popolazione
residente, di un nuovo rapporto conoscitivo con l’ambiente culturale e naturale
che si visita.
Sotto questo profilo sta sorgendo una sorta di complementarietà tra aree costiere
ed aree interne, e se le une restano un fattore primario per l’attrazione turistica, le
altre hanno in sØ gli elementi dello sviluppo e dell’incremento futuro del
complessivo sistema turistico.
nullnullnull
La vocazione turistica della Sardegna, in tale contesto, cambia, si estende al tutto
il territorio insulare, non piø solo alle coste, esalta il proprio patrimonio culturale,
instaurando un forte legame tra turismo e risorse locali.
Sulla base di questi mutamenti si possono capire le dinamiche evolutive del
settore e l’entrata nei circuiti turistici delle zone interne e rurali.
Tutte quelle forme di produzione e di vita sociale, soprattutto quelle legate alla
terra che rinviano al passato e che sono sopravissute, mescolandosi alle nuove
forme sociali, oggi appaiono utili allo sviluppo del turismo sardo. In questa
prospettiva, la specifica condizione di modernità creatasi in Sardegna può rendere
piø agevole la sua entrata nella cosiddetta “fase della globalizzazione” che in
questa fase, per l’appunto, non esclude anzi si alimenta di una molteplicità di
risorse locali.
¨ bene sottolineare però che una delle condizioni, per non stare ai margini dei
processi di sviluppo globali, è che queste culture entrino nei grandi circuiti
comunicativi perchØ, solo in tal modo, potranno essere competitive e produttive
4
anche dal punto di vista economico . Avranno bisogno di chiari indirizzi politici
ed amministrativi nonchØ di un’ efficiente rete organizzativa capace di includere
tutti i settori diretti, indiretti ed indotti con l’ obiettivo e lo scopo finale di creare
sviluppo.
1.2 Diamo i numeri
Il visitatore è attratto dalla Sardegna soprattutto per le bellezze del suo territorio
costiero, dalle spiagge e dal mare. La presenza di tali risorse incontaminate, è
stato l’elemento peculiare che ha stimolato il turismo isolano e che tutt’oggi è
ragione di forte attrazione.
nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull
L’Isola ha avuto una tradizione turistica rilevante recente, si inizia a parlare di
turismo solo dopo la II Guerra Mondiale, e si inquadra in un andamento
socioeconomico che riguarda l’Europa e l’Italia, dove la componente
dell’approccio allo “svago” inizia ad essere elemento della vita di ciascun
individuo. Oltre a questi elementi esterni e spontanei, l’andamento della domanda
turistica sarda, negli ultimi cinquant’anni, ha avuto uno sviluppo grazie agli
organi istituzionali dell’Isola. Attraverso investimenti infrastrutturali, strutturali e
propagandistici, che hanno agevolato l’evoluzione da una fase embrionale ad una
fase di sviluppo maggiore, si è reso il settore un’ importante volano per la crescita
economica dell’Isola.
L’evoluzione turistica della Sardegna ha portato nel corso dei decenni ad un
sviluppo non del tutto omogeneo per quanto riguarda il territorio. L’effetto
“costa” ha portato ad uno stabilizzarsi della domanda e dell’offerta soprattutto
nelle zone balneari dell’Isola, portando una eterogeneità turistica e ricettiva
peculiare dell’Isola.
La sua evoluzione storica ha creato un notevole dislivello tra le diverse Province,
portando a sviluppi turistici piø o meno evidenti, con concentrazioni di
infrastrutture e strutture ricettive solo in alcune parti dell’Isola, soprattutto al nord.
Tabella 1.1 Suddivisione delle strutture ricettive e posti letto per Provincia.
PROVINCE Totale strutture ricettive Posti Letto
Olbia-Tempio 613 76.016
Sassari 486 27.531
Nuoro 243 15.503
Oristano 342 10.835
Ogliastra 180 14.308
Medio Campidano 142 2865
Cagliari 560 37.118
Carbonia-Iglesias 175 5060
TOTALE 2741 189.252
Fonte: sito Regione Autonoma della Sardegna, 2007
nullnullnullnull
F Fi ig gu ur ra a 1.1 Percentuale dei posti letto per provincia
F Fo on nt te e: : s si it to o R Re eg gi io on ne e A Au ut to on no om ma a d de el ll la a S Sa ar rd de eg gn na a,, 2 20 00 07
F Fi ig gu ur ra a 1.2 Percentuale strutture ricettive per provincia
Fonte: sito Regione Autonoma della Sardegna
nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull
Come si evince dai dati e dai grafici, la concentrazione ricettiva è sostanzialmente
concentrata sulla zona Nord dell’Isola (soprattutto la zona Olbia-Tempio) e sulla
provincia di Cagliari.
Sotto il profilo localizzativo della destinazione, gli studi compiuti dalla Regione
Autonoma della Sardegna, dimostrano come vi è una crescente concentrazione
della capacità ricettiva in specifici ambiti territoriali sia da associare all’altrettanto
marcato addensamento di posti letto lungo la fascia costiera. Oltre il 74% delle
strutture ricettive e circa il 94% di posti letto risulta concentrato nei comuni
costieri.
Tale dato aumenta in corrispondenza dell’analisi della componente extra-
alberghiera (dovuto soprattutto alle strutture ricettive all’aria aperta). Seppur
presenti nelle aree interne, il peso delle strutture alternative (43% agriturismi e
32% B&B) risulta ancora modesto.
Il grafico seguente evidenzia la concentrazione delle strutture sulle coste sarde,
ciò comporta un determinata evoluzione turistica (che nel corso dei decenni si è
sviluppata e confermata) basata sullo sfruttamento del balneare. Una tale
concentrazione comporta anche una capacità di carico costiera elevatissima, ai
livelli minimi di sostenibilità ambientale, nonchØ uno sviluppo economico
concentrato a discapito delle zone interne.
nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull
Figura 1.3 Percentuale delle strutture ricettive suddivise per zone costiere e non per
Provincia
Fonte: sito Regione Autonoma della Sardegna (*a 5km dalla costa), 2007
La generale condizione dell’offerta ricettiva trova un riscontro sugli arrivi e sulle
presenze nell’Isola, dove il Nord dell’Isola e la costa di Cagliari (quasi l’80% del
totale) sembrano avere un passo nettamente superiore alle altre zone.
Le dinamiche storiche precedentemente citate, con realizzazione di determinate
infrastrutture e la presenza degli aeroporti esclusivamente sulle coste (Olbia,
Alghero Oristano e Cagliari) ha contribuito a tale situazione.
nullnullnullnull
F Fi ig gu ur ra a 1.4 Percentuale arrivi suddivisa per Province
F Fo on nt te e: : s si it to o R Re eg gi io on ne e A Au ut to on no om ma a d de el ll la a S Sa ar rd de eg gn na a, 2007
F Fi ig gu ur ra a 1.5 Percentua al le e p pr re es se en nz ze e s su ud dd di iv vi is sa a p pe er r P Pr ro ov vi in nc ci ia a
F Fo on nt te e: : s si it to o R Re eg gi io on ne e A Au ut to on no om ma a d de el ll la a S Sa ar rd de eg gn na a, 2007
nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull
Ricevi informazioni sui nostri servizi, sulle offerte e non perdere news e consigli su università e lavoro.
